Theo báo cáo của các xã về việc rà soát, đánh giá các tiêu chí NTM theo quy định tại Quyết định số 756/QĐ-UBND ngày 13/3/2017 của UBND tỉnh, bình quân chung số tiêu chí NTM đạt chuẩn của xã là 8,73 tiêu chí/xã so với cuối năm 2016, giảm 1,54tiêu chí/xã. Đối với 3 xã Bình Lâm, Quế Thọ, Quế Binh đạt chuẩn NTM giai đoạn 2011-2015 cả 3 xã đều không duy trì được, có xã “rớt” đến 6 tiêu chí, số tiêu chí đạt chuẩn bình quân chỉ còn 15 tiêu chí/xã. Đối với 3 xã Bình Sơn, Hiệp Thuận, Hiệp Hòa phấn đấu đạt chuẩn NTM giai đoạn 2016 - 2020, bình quân chung số tiêu chí đạt chuẩn là 9,67 tiêu chí/xã. Trong đó, tiêu chí số 11, cả 3/3 xã chưa đạt chuẩn; đối với nhóm tiêu chí khó đạt chuẩn, như Tiêu chí số 10, 13, 17 chỉ có xã Hiệp Thuận đạt chuẩn. Việc xây dựng Phương án Khu dân cư NTM kiểu mẫu đến nay chỉ mới có xã Quế Bình trình thẩm định và phê duyệt. Đối với 05 xã còn lại: Thăng Phước, Quế Lưu, Phước Gia, Phước Trà, Sông Trà số tiêu chí đạt giảm so với cuối năm 2016 (tiêu chí bình quân cuối năm 2016 là: 5,4 tiêu chí/xã, đến nay giảm còn 4,4 tiêu chí/xã).
Vấn đề trên có nhiều nguyên nhân, trong đó: Sự phối hợp triển khai thực hiện Chương trình NTM ở một số phòng, ban chưa đồng bộ, thiếu gắn kết; Thủ trưởng một số cơ quan chuyên môn, một số thành viên BCĐ thiếu kiểm tra, đôn đốc, chỉ đạo, hướng dẫn các tiêu chí do cơ quan, đơn vị mình phụ trách; chưa tập trung bám sát địa bàn được phân công để kiểm tra, hướng dẫn kịp thời tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn trong quá trình tổ chức thực hiện Chương trình.
Nhất là đối với cấp xã, công tác lãnh đạo, điều hành triển khai thực hiện Chương trình chưa được quan tâm. Việc củng cố, kiện toàn bộ máy tổ chức thực hiện Chương trình còn quá chậm, đến nay 11/11 xã chưa kiện toàn Ban Chỉ đạo, Ban Quản lý cấp xã theo đúng chỉ đạo của UBND tỉnh tại Quyết định số 3828/QĐ-UBND ngày 31/10/2016 và củng cố Ban Phát triển thôn (sau bầu cử Trưởng thôn). Việc tổ chức rà soát, đánh giá các tiêu chí NTM theo Quyết định số 1682/QĐ-UBND ngày 15/5/2017 của UBND tỉnh chưa được chỉ đạo rà soát, nhiều xã còn cập nhật theo các tiêu chí cũ. Việc tổ chức khảo sát, lập Phương án Khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu, Phương án hỗ trợ phát triển sản xuất năm 2017 còn quá chậm, đến nay chỉ có 01/06 xã được phê duyệt. Tình hình nợ đọng XDCB trong triển khai thực hiện Chương trình, giai đoạn 2011- 2015 còn nhiều, nhưng chậm xử lý.
Để thực hiện đạt mục tiêu năm 2017 và làm cơ sở cho những năm tiếp theo, các thành viên BCĐ, các phòng, ban liên quan, ngoài việc tổ chức thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của ngành và hướng dẫn, kiểm tra các tiêu chí do ngành mình phụ trách, thực hiện tốt công tác truyền thông, thông tin tuyên truyền về Chương trình NTM, kết hợp thông tin tuyên truyền về Chương trình OCOP để người dân trên địa bàn huyện được biết và tham gia thực hiện; tham mưu lồng ghép các nguồn vốn do ngành phụ trách để hỗ trợ cho các xã, nhất là các xã phấn đấu đạt chuẩn NTM giai đoạn 2016-2020; đồng thời, lãnh đạo các phòng, ban, ngành, đoàn thể (là thành viên Ban Chỉ đạo huyện) bố trí, sắp xếp thời gian kiểm tra, đôn đốc, giám sát việc triển khai thực hiện Chương trình NTM tại các xã, kịp thời giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện.
Văn phòng Điều phối NTM, phối hợp với các cơ quan liên quan tham mưu UBND, BCĐ huyện sớm ban hành Quy chế hoạt động, thông báo phân công nhiệm vụ của BCĐ thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2016- 2020 theo Quyết định số 268/QĐ-UBND ngày 09/6/2017 của UBND huyện. Xây dựng kế hoạch kiểm tra, đánh giá việc thực hiện Chương trình mục tiêu nông thôn mới, nhất là các nguồn vốn hỗ trợ phát triển SX; Tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng nâng cao năng lực cho cán bộ xây dựng NTM ở thôn; tổ chức thẩm tra tiêu chí NTM đối với các xã phấn đấu đạt chuẩn NTM giai đoạn 2016 - 2020; hoàn chỉnh và tham mưu UBND huyện ban hành kế hoạch triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia nông thôn mới giai đoạn 2017-2020. Đồng thời, tham mưu giúp UBND, BCĐ huyện trong quá trình lãnh đạo, triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia nông thôn mới đạt kết quả.
Đối với cấp xã, tiếp tục làm tốt công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức để người dân hiểu, tích cực tham gia thực hiện với chức năng là chủ thể trong việc xây dựng NTM; Tiến hành kiện toàn Ban Chỉ đạo, Ban Quản lý cấp xã theo đúng chỉ đạo của UBND tỉnh và thường xuyên củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động; thực hiện tốt công tác bồi dưỡng, tập huấn nâng cao năng lực chuyên môn cho các cán bộ cấp xã, các thành viên Ban Phát triển thôn; Rà soát, điều chỉnh bổ sung Đồ án quy hoạch, Đề án xây dựng xã NTM và Đề án PTSX cho phù hợp với tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn; Chủ động triển khai thực hiện các tiêu chí NTM không cần nhiều nguồn lực; tiếp tục giữ vững, nâng cao chất lượng đối với các tiêu chí đã đạt chuẩn; tổ chức triển khai thực hiện ít nhất 01 “Khu dân cư NTM kiểu mẫu”; Xây dựng kế hoạch tự rà soát, đánh giá đúng thực trạng các tiêu chí theo Quyết định 756 của UBND tỉnh
Thiết nghĩ, nếu các cấp các ngành triển khai thực hiện đồng bộ với tinh thần trách nhiệm cao nhất đối với các công việc trên thì cuối năm 2017 chương trình xây dựng NTM sẽ đạt kết quả tốt đẹp, góp phần quan trọng làm thay đổi bộ mặt nông thôn, kinh tế phát triển, cơ sở hạ tầng, giao thông có bước tiến mới, thu nhập bình quân sẽ tăng lên, đời sống của người dân sẽ được cải thiện./.